IX MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA
Rola Kościoła katolickiego w procesie integracji europejskiej
Chrześcijańska odpowiedzialność
w obliczu kryzysów
Leczyć przyczyny a nie tylko skutki
Mawiało się kiedyś: Mądry Polak po szkodzie! Wydaje się, że spokojnie można zrezygnować w tym powiedzeniu z akcentu narodowego. W obliczu przeżywanego dziś przez świat kryzysu bankowego, który spowodował załamanie się światowej gospodarki i rozszerzył się na obszary polityki, ładu społecznego i kultury, prawdziwiej byłoby stwierdzić, że każdy człowiek, o ile tylko jest zdolny do logicznego wnioskowania, staje się mądrzejszy po szkodzie, jaką poniósł na skutek nieprzemyślanych działań. Światowy kryzys pojawił się także w Unii Europejskiej w rozmaitych postaciach i przynosi poważne szkody praktycznie wszystkim sektorom życia.
Jedno jest pewne, że błąd popełnił człowiek i to nie jeden raz, czy to godząc się na poddanie ekonomii zawodnym mechanizmom, czy też podejmując zbyt ryzykowne, a nawet błędne decyzje w stosunku do dobrych i prawidłowo funkcjonujących mechanizmów gospodarczych. Człowiek w tym przypadku to zazwyczaj nie jednostka ludzka, ale zespoły osób odpowiedzialne za to w poszczególnych państwach, w organizacjach i gremiach międzynarodowych.
Dziewiąta z kolei, międzynarodowa konferencja krakowska z cyklu: Rola Kościoła katolickiego w procesie integracji europejskiej, podejmuje w tym roku temat: Chrześcijańska odpowiedzialność w obliczu kryzysów. Spośród wielu dziedzin życia, zagrożonych skutkami kryzysu, chcemy się zająć tylko trzema w przekonaniu, że mają one znaczenie kluczowe, a więc polityką, gospodarką i środkami społecznej komunikacji. Interesuje nas rozeznanie sytuacji kryzysowej, jej skala, zagrożenia z niej płynące, ale przede wszystkim jej aspekt etyczny, na który zwracają uwagę również politycy. Kanclerz Republiki Federalnej Niemiec, Pani Angela Merkel, w swoim wystąpieniu w marcu bieżącego roku w Akademii Katolickiej w Berlinie wyraziła opinię, że kryzys gospodarczy jest wynikiem działań nieetycznych.
Mamy więc do czynienia nie z błędami, ale ze świadomym działaniem, zmierzającym do nieuczciwego bogacenia się jednych kosztem innych. Jeżeli chcielibyśmy na przyszłość uniknąć podobnych kryzysów, to nie wystarczy surowo ukarać sprawców obecnego załamania się gospodarki, ale trzeba przystąpić do wychowywania ludzi uczciwych. Kierowanie gospodarką jest w ręku osób publicznych, powołanych do troski o dobro wspólne.
bp. Tadeusz Pieronek
Tym razem spotkanie przedstawicieli świata polityki, nauki, mediów, środowisk świeckich i duchownych poświęcono najbardziej palącej kwestii ostatniego roku: kryzysowi ekonomicznemu i politycznemu w Europie. Organizatorzy poszerzyli zarysowaną w tytule problematykę debaty dodatkowo o zagadnienia związane z kryzysem w kulturze, z którym Europa oraz inne kręgi cywilizacyjne zmagają się współcześnie w związku z globalizacją i przyspieszeniem procesów społecznych. Jako główną merytoryczną oś wykładów oraz sesji panelowych, przeprowadzonych podczas dwóch dni konferencji, uznano pojęcie odpowiedzialności chrześcijańskiej „za” i „wobec” wspomnianego zjawiska.
Problematyka debaty skupiała się w sposób szczególny wokół następujących tez:
– Kryzys polityczny Unii Europejskiej jest faktem. Związane z nim zagrożenia dla konstrukcji europejskiej okazują się tym poważniejsze im dłużej państwa Unii muszą stawiać czoła ogólnoświatowemu kryzysowi gospodarczemu. W obecnej sytuacji najistotniejsze jest najpierw właściwe zdiagnozowanie przyczyn kryzysu UE.
– Obecnie wśród kandydatów do „grzechu pierworodnego” zaistnienia współczesnych problemów wymienia się: zły system bodźców finansowych, złe – procykliczne – regulacje które wspierały narastanie baniek spekulacyjnych zamiast im przeciwdziałać, złą politykę pieniężną, która nie zwracała uwagi na szybko rosnące ceny aktywów oraz kulturę chciwości, która zdominowała wszystkie większe centra finansowe świata.
– Ostatnie traktaty zawierane w Unii Europejskiej wskazują, że w sferze imponderabiliów dla stanowienia prawa Unia rezygnuje z chrześcijaństwa jako drogowskazu dla Europy. Czy towarzyszy temu nowa, konkretna propozycja wyboru fundamentu, na którym ma być budowana tożsamość europejska?
– Kryzys kultury to także kryzys związany z mediami, komunikacją i językiem. Jego przejawem jest przede wszystkim: mediatyzacja polityki, infantylizacja i brutalizacja kultury i komunikacji, uzależnienie sfery publicznej od sondaży oraz manipulacja medialna.
Wysoki poziom debaty konferencja zawdzięcza także znakomitym referatom wprowadzającym do poszczególnych sesji przygotowanym przez najwyższej rangi europejskich specjalistów w dziedzinach stanowiących przedmiot debaty (Leszek Balcerowicz, Janusz Lewandowski, Jan Miodek). Interesującym uzupełnieniem merytorycznego wymiaru spotkania był – jak co roku – świetnie dobrany program uzupełniający związany z oprawą religijną i kulturalną konferencji. Spotkanie religijne, zwiedzanie oraz bankiet w podziemiach Kopalni Soli w Wieliczce wywarły ogromne wrażenia na gościach z całej Europy.
